Wyroku Trybunału
Konstytucyjnego (orzeczenie z 13 listopada 2012, sygn. K 2/12),
daje nowe szanse emerytom na dochodzenie
roszczeń pieniężnych mogą oni domagać się zapłaty zawieszonych w październiku
2011 emerytur. Samo orzeczenie wywołało bardzo wiele kontrowersji wśród samego
składu orzekającego. Wkrótce poznamy uzasadnienia zdań odrębnych.
Możliwe
są dwie sytuacje i dwa tryby postępowania. Pierwsza sytuacja odnosi się do
emerytów, którzy musieli z pracy zrezygnować, aby ZUS mógł odwiesić
świadczenie, druga emeryt pracował, ale w zamian ZUS zawieszał prawo do
pobierania emerytury.
Wznowienie
postępowania
Podstawą
wznowienia postępowania jest art. 145a kodeksu postępowania administracyjnego,
każdy ma prawo żądać wznowienia postępowania w ciągu miesiąca od ogłoszenia
wyroku Trybunału uchylającego przepis stanowiący podstawę do wydania
kwestionowanej decyzji. Wniosek należy złożyć do właściwego oddziału ZUS, który
wydał decyzję o zawieszeniu wypłaty świadczenia.
ZUS powinien
podjąć zawieszone postępowanie, wydać decyzję o jego umorzeniu oraz podjąć
wypłatę zaległych świadczeń wraz z odsetkami. Z praktyki należy jednak sądzić,
iż ZUS będzie robił wszystko, aby postępowanie przedłużyć i będzie szukał
wyjścia awaryjnego, wtedy pozostają inne środki ochrony prawnej. Konieczna
raczej będzie wizyta u radcy prawnego. W tym trybie odwołanie do sądu nie
pociąga za sobą kosztów wpisów sądowych, gdyż w tych postępowaniach nie ma
obowiązku ich opłacania.
Drugi przypadek - pozew cywilny.
Dotyczy on
emerytów, którzy utracili pracę, aby móc pobierać świadczenie emerytalne, albo nie znaleźli po utracie pracy nowego
zatrudnienia.
Podstawę pozwu
stanowić będzie tu art. 4171 kodeksu cywilnego, który mówi, że za
szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy
wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa.
Zgodnie z
art. 4421 k.c. zainteresowany ma trzy lata na złożenie pozwu od dnia
publikacji wyroku TK w Dzienniku Ustaw.
Tego rodzaju
postępowania są raczej dość skomplikowane, poczynając od określenia strony
pozwanej (Skarb Państwa i odpowiedni statio fisci) po taktykę i stronę
dowodową. No i koszt opłaty sądowej to 5 % wartości dochodzonego roszczenia. Ale
w części przypadków na pewno można taki pozew złożyć z dużymi rokowaniami na
sukces.